Het Technologiekompas voor het Onderwijs

Vorige week heeft Kennisnet het “Technologiekompas voor het onderwijs” gepubliceerd. De vorige versie van dit trendrapport verscheen in 2014 en inmiddels is er natuurlijk veel veranderd. Welke richting moet het onderwijs op volgens Kennisnet?

Het Technologiekompas in het kort

Het Technologiekompas voor het onderwijs is een hulpmiddel om de samenhang tussen de razendsnelle technologische ontwikkelingen van onze tijd en de impact hiervan op het onderwijs inzichtelijk te maken. Het is een rapport vol met heldere modellen en uitleg waarbij de hype cycle de rode draad vormt. Het doel van het rapport is om de lezer te helpen onderbouwde keuzes te maken op het gebied van investeringen in ict.

De hype cycle als rode draad

De hype cycle is een model van onderzoeksbureau Gartner en beschrijft de weg die een technologische innovatie aflegt in de weg naar volwassenheid. Via een piek aan (vaak veel te) hoge verwachtingen klimt een technologie door een dal van teleurstellende opbrengsten naar een plateau van productiviteit. Hier aangekomen heeft de technologie een marktpenetratie van ongeveer 50% (van de beoogde) doelgroep. Gedurende deze weg wordt de technologie steeds verfijnder en meer toegespitst op de eindgebruiker en neemt ook het risico om in een technologie te investeren af.

Kortom, de hype cycle is een heel waardevol visueel hulpmiddel om te zien wat de volwassenheid en het ontwikkeltempo is van een nieuwe technologie. In het trendrapport worden technologieën gepositioneerd op de hype cycle die voor het onderwijs het meest relevant zijn. Vervolgens zijn deze in drie groepen onderverdeeld: ict-fundament, digitaal leerproces en onderwijs in de toekomst.

Een ding blijkt duidelijk uit het trendrapport: we staan aan het begin van een versnelde ontwikkeling op het gebied van gepersonaliseerd en adaptief leren.

In gesprek met de auteur

Ik sprak met de auteur van het Technologiekompas Michael van Wetering over de meest belangrijke ontwikkelingen, kansen en wat zijn advies is aan scholen die hier mee aan de slag willen.

Dit is het 2^e trendrapport, in deze vorm, van Kennisnet. Is er, kijkend naar de ontwikkelingen, een duidelijke lijn te ontdekken in de ontwikkeling die het onderwijs doormaakt op het gebied van innovatie met technologie?

Michael: Sinds het vorige rapport zie ik zeker dat er dingen veranderen. Waar we in de vorige editie voornamelijk de infrastructuur om gepersonaliseerd onderwijs mogelijk te maken beschreven als kansrijke ontwikkeling en stip op de horizon, zijn we hier nu concreet mee aan de slag. Onder andere in de doorbraakprojecten wordt hier veel aandacht aan gegeven. Het wordt dus een stuk concreter dan alleen een toekomstige ontwikkeling, maar het nadenken over de rol van data en learning analytics een stuk meer naar het centrum van het onderwijs. Dit wordt met name gedreven door de wens van veel scholen om meer te kunnen differentiëren.

Er worden zoveel technologische ontwikkelingen genoemd die impact zullen gaan hebben op de manier waarop het onderwijs functioneert. Met name de ontwikkelingen die nog wat verder van de dagelijkse praktijk afstaan. Maar tegelijk zien we veel instellingen nog worstelen om de basis, het ict-fundament, op orde te krijgen. Welk advies heb je voor scholen die wel willen innoveren, maar nog niet alle basisbouwstenen op orde hebben?

Michael: Het trendrapport biedt naast de hype cycle ook zogenaamde strategic technology maps. Dit is een hulpmiddel om gezamenlijk beslissingen te nemen en het gesprek te voeren over de investeringen die nodig zijn om je onderwijsdoelen te realiseren. Bij ict-inzet gaat het zelden om een enkele technologie, maar eerder om een ecosysteem van elkaar versterkende middelen. Investeren in een randvoorwaarde voor eigentijds onderwijs zoals wifi of mobile device management is misschien niet heel sexy, maar wel een belangrijk ict-bouwblok om de overkoepelende visie waar te maken. Met behulp van deze strategic technology maps kun je een goed beargumenteerde discussie voeren en transparanter maken welke basis je nodig hebt voor de realisatie van je onderwijsambities.

Wat zie je zelf als de meest kansrijke ontwikkeling binnen het Technologiekompas? Waarvan verwacht je dat er binnen nu en het verschijnen van het volgende rapport de meeste stappen in gezet zijn?

Michael: De grootste ontwikkelingen zullen in het ‘middendeel’ van de hype cycle zitten: het digitale leerproces. Hierbij gaat het om het benutten van ontwikkelingen op het gebied van data en learning analytics om een betere leeromgeving en beter digitaal leermateriaal te kunnen bieden. Terugkijkend naar de vorige editie is er toch al verrassend veel gebeurd, dus ik geloof erin dat we ook de komende 2 jaar veel stappen zullen zetten en hierbij structureel de kwaliteit van het digitale leerproces kunnen verbeteren!

Het Technologiekompas voor het onderwijs is te downloaden via de website van Kennisnet.

Bron afbeelding: Kennisnet